ارزیابی ژنوتیپ های گلرنگ (carthamus tinctorius) پائیزه برای تحمل به خشکی

پانزده ژنوتیپ انتخابی از کلکسیون گلرنگ بانک ژن گیاهی ملی ایران در قالب دو آزمایش جداگانه به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط آبیاری متداول و تنش خشکی مورد بررسی قرار گرفتند. هر دو آزمایش تا مرحله 50% غوزه دهی براساس 80 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس a آبیاری شدند. از این زمان به بعد در آزمایش تنش، آبیاری بر اساس 180 میلی متر تبخیر از تشتک انجام شد. ژنوتیپ های 532 (از اسپانیا)، il111 ، 633.1 و 642.2 (از ایران) و 772.1 (از ایالات متحده آمریکا) بالاترین و ژنوتیپ های 753.2 و 581 پائین ترین عملکرد دانه را در هر دو شرایط تنش و بدون تنش داشتند. در تجزیه به مؤلفه های اصلی براساس شاخص های مقاومت به خشکی، دو مؤلفه اصلی اول 9/96 درصد از کل تنوع موجود در داده ها را در برداشتند. بر اساس ضرایب شاخص ها، مؤلفه اصلی اول بیانگر تحمل تنش و مؤلفه اصلی دوم نشان دهنده پتانسیل عملکرد بالا در شرایط مطلوب بود. به منظور تمایز تغییرات عملکرد در شرایط تنش خشکی از تغییرات عملکرد بالقوه و زمان رسیدن از شاخص dri استفاده شد. ضریب تبیین رگرسیون عملکرد در شرایط تنش بر عملکرد در شرایط بدون تنش خشکی و تعداد روز تا گلدهی (61/0) نشان داد که فقط بخشی از عملکرد ژنوتیپ ها در شرایط تنش متاثر از عملکرد بالقوه و زمان رسیدن بود. در تجزیه خوشه ای، ژنوتیپ های مورد مطالعه در سه گروه متحمل، حد واسط و حساس قرار گرفتند .